Cadillac w latach 30-tych ubiegłego stulecia używany był przede wszystkim do celów reprezentacyjnych. Podróżowali nim monarchowie, papieże, artyści oraz... gangsterzy - m.in. Al Capone, a później przywódcy włoskiej mafii w USA.
Autor: Andrzej Pietkiewicz
Firma "Cadillac Automobile Company" została założona w 1903 r. przez Henry'ego M. Lelanda i Williama Murphy jako rozwinięcie działającej wcześniej "Detroit Automobile Company". Nazwa pochodzi od Le Sieur Antoine de la Cadillac - francuskiego założyciela Detroit z 1701 r. Zarówno pierwszy jednocylindrowy Cadillac z 1903 roku, jak i następny model z 1906 r. z silnikiem czterocylindrowym były autami o doskonałej jakości. Dewizą firmy "Cadillac" stała się techniczna perfekcja - w 1908 r. po raz pierwszy użyto w celach reklamowych sloganu "Cadillac: Standard of the World". W tym samym roku zaprezentowano "rewolucyjny" (jak go wówczas okrzyknięto) "Model 30". W 1909 r firma została włączona do koncernu "General Motors".
Wynalazkiem Cadillaca był rozrusznik elektryczny, zastosowany po raz pierwszy w 1912 r., dzięki któremu do grona klientów firmy dołączyła liczna rzesza kobiet, które nie musiały już dłużej męczyć się uruchamiając samochód przy użyciu korby. W 1915 r. "Cadillac" rozpoczął produkcję "Modelu 51" - pojazdu z 8-cylindrową jednostką napędową zaprojektowaną przez zespół pod kierunkiem samego Henry'ego Lelanda, który był pierwszym seryjnie produkowanym samochodem z silnikiem V8. Od tego czasu domeną Cadillaca stały się maszyny o dużej pojemności, z dużym momentem obrotowym. W 1930 r. Cadillac zaczął lansować nawet V16, rok później zaś V12, ze względu jednak na okres kryzysu w gospodarce światowej samochody te nie były produkowane i kupowane masowo. Podstawą produkcji w okresie międzywojennym pozostawały modele z widlastym silnikiem ośmiocylindrowym.
W latach 30-tych ubiegłego stulecia Cadillac ugruntował opinię najbardziej prestiżowej i luksusowej amerykańskiej marki. Pojazdów tych używali monarchowie (królowa holenderska Wilhelmina, król Belgii Baudouin, król Szwecji Gustaf), papieże (Pius XII, Jan XXIII), artyści (Marlena Dietrich, Fred Astaire, Joan Harlow, Rita Hayworth, Salvador Dali) oraz... gangsterzy (Al Capone, a później przywódcy włoskiej mafii w USA). Samochody te były i nadal są powszechnie używane do celów reprezentacyjnych - i to nie tylko w Stanach Zjednoczonych. W Polsce w okresie II Rzeczypospolitej Cadillaca używał prezydent Ignacy Mościcki, kolejni premierzy oraz ministrowie obrony.
Pozycję lidera amerykańskiego rynku samochodowego ugruntował wprowadzony do produkcji w 1938 r. model Sixty Special. Zaprojektowany został przez młodego stylistę Billa Mitchella, późniejszego szefa zespołu projektowego koncernu General Motors i wywarł znaczący wpływ na kierunek rozwoju amerykańskiego przemysłu motoryzacyjnego.
Całkowitą nowością było wyeliminowanie stopni umieszczonych zwykle poniżej drzwi pojazdu, dzięki czemu w znacznym stopniu zwiększyła się szerokość użyteczna wnętrza, umożliwiając sześciu pasażerom wygodne podróżowanie. Sześcioosobowe samochody stały się odtąd tradycją Cadillaca oraz niemalże standardem dla innych producentów amerykańskich. Kolejną innowacją było takie zaprojektowanie bagażnika, iż niejako "wtopił" się on w pozostałą część nadwozia, stając się jego integralną częścią. Znalazło w nim miejsce koło zapasowe, które dotąd było umieszczane z boku pojazdu lub zawieszane z tyłu za dającym się zdejmować kufrem pełniącym rolę bagażnika. Zdecydowanie mniejsze niż w poprzednich modelach i bardziej wywinięte błotniki nie były już oddzielane od boków i przodu samochodu. Atrapa w kształcie maski szermierza zastąpiła pionową osłonę chłodnicy, a opływowa obudowa przednich reflektorów nadawała samochodowi lekkości. Inną ważną nowinką techniczną było umiejscowienie dźwigni zmiany biegów przy kierownicy, co zastosowano po raz pierwszy na świecie w samochodzie produkowanym seryjnie właśnie w modelu "Sixty Special".
Pojazd napędzał 8-cylindrowy silnik widlasty o pojemności 346 cali sześciennych (co odpowiada 5 676 cm³) o nowoczesnej na owe czasy konstrukcji tzw. "monobloc" (blok cylindra i głowica stanowiły jeden odlew), z zastosowaniem hydraulicznych zaworów i gaźnika Stromberg AAV-26. Kompresja silnika wynosiła 6,25:1, a moc 135 KM przy 3 400 obr./min. Napęd przenoszony był na tylną oś za pośrednictwem 3-biegowej synchronizowanej skrzyni biegów o przełożeniu 3,92:1. Zastosowano hydrauliczne hamulce bębnowe na cztery koła oraz stalowe obręcze kół o średnicy 16 cali. Nadwozie stalowe, 4-drzwiowe, 6-miejscowe o imponującej długości 544 cm i rozstawie osi prawie 323 cm, z luksusowo wykończonym drewnem i skórą wnętrzem. Waga samochodu wynosiła 4 110 funtów (1 864 kg).
W 1939 roku wyprodukowano 5 513 sztuk modelu "Sixty Special"; cena sprzedażna modelu z podstawowym wyposażeniem wynosiła 2 195 USD. Klienci mieli do wyboru dość bogate dodatkowe wyposażenie za dopłatą, na uwagę zasługują zwłaszcza odbiornik radiowy oraz otwierany dach - prawie nie znane wówczas w Europie. Do wyboru była również opcja specjalnej przeszklonej ścianki oddzielającej kierowcę od pasażerów podróżujących na tylnej kanapie, stosowanej zwykle w pojazdach rządowych. W procesie produkcji przywiązywano wielkie znaczenie do zachowania bardzo wysokiej jakości wykonania. Klientelę stanowili ludzie z najwyższych warstw społecznych, przedstawiciele wolnych zawodów, agencje rządowe i bogate korporacje.
Dzisiaj Cadillaki "Sixty Special" z pierwszych lat produkcji tego modelu uznane zostały bezspornie za samochody o walorach kolekcjonerskich. Amerykański "Classic Car Club of America" wyprodukowane w latach 1938-1947 egzemplarze tego modelu wprowadził na oficjalną listę tzw. samochodów klasycznych ("CCCA Classic Cars"). W kręgach kolekcjonerskich za najbardziej poszukiwane uważa się egzemplarze wyprodukowane przed II wojną światową. Niestety, pojazdy w dobrym stanie technicznym są już dzisiaj rzadkością. O ile mi wiadomo, w Polsce nie znajduje się żaden egzemplarz tego modelu z okresu międzywojennego.
Wynalazkiem Cadillaca był rozrusznik elektryczny, zastosowany po raz pierwszy w 1912 r., dzięki któremu do grona klientów firmy dołączyła liczna rzesza kobiet, które nie musiały już dłużej męczyć się uruchamiając samochód przy użyciu korby. W 1915 r. "Cadillac" rozpoczął produkcję "Modelu 51" - pojazdu z 8-cylindrową jednostką napędową zaprojektowaną przez zespół pod kierunkiem samego Henry'ego Lelanda, który był pierwszym seryjnie produkowanym samochodem z silnikiem V8. Od tego czasu domeną Cadillaca stały się maszyny o dużej pojemności, z dużym momentem obrotowym. W 1930 r. Cadillac zaczął lansować nawet V16, rok później zaś V12, ze względu jednak na okres kryzysu w gospodarce światowej samochody te nie były produkowane i kupowane masowo. Podstawą produkcji w okresie międzywojennym pozostawały modele z widlastym silnikiem ośmiocylindrowym.
W latach 30-tych ubiegłego stulecia Cadillac ugruntował opinię najbardziej prestiżowej i luksusowej amerykańskiej marki. Pojazdów tych używali monarchowie (królowa holenderska Wilhelmina, król Belgii Baudouin, król Szwecji Gustaf), papieże (Pius XII, Jan XXIII), artyści (Marlena Dietrich, Fred Astaire, Joan Harlow, Rita Hayworth, Salvador Dali) oraz... gangsterzy (Al Capone, a później przywódcy włoskiej mafii w USA). Samochody te były i nadal są powszechnie używane do celów reprezentacyjnych - i to nie tylko w Stanach Zjednoczonych. W Polsce w okresie II Rzeczypospolitej Cadillaca używał prezydent Ignacy Mościcki, kolejni premierzy oraz ministrowie obrony.
Pozycję lidera amerykańskiego rynku samochodowego ugruntował wprowadzony do produkcji w 1938 r. model Sixty Special. Zaprojektowany został przez młodego stylistę Billa Mitchella, późniejszego szefa zespołu projektowego koncernu General Motors i wywarł znaczący wpływ na kierunek rozwoju amerykańskiego przemysłu motoryzacyjnego.
Całkowitą nowością było wyeliminowanie stopni umieszczonych zwykle poniżej drzwi pojazdu, dzięki czemu w znacznym stopniu zwiększyła się szerokość użyteczna wnętrza, umożliwiając sześciu pasażerom wygodne podróżowanie. Sześcioosobowe samochody stały się odtąd tradycją Cadillaca oraz niemalże standardem dla innych producentów amerykańskich. Kolejną innowacją było takie zaprojektowanie bagażnika, iż niejako "wtopił" się on w pozostałą część nadwozia, stając się jego integralną częścią. Znalazło w nim miejsce koło zapasowe, które dotąd było umieszczane z boku pojazdu lub zawieszane z tyłu za dającym się zdejmować kufrem pełniącym rolę bagażnika. Zdecydowanie mniejsze niż w poprzednich modelach i bardziej wywinięte błotniki nie były już oddzielane od boków i przodu samochodu. Atrapa w kształcie maski szermierza zastąpiła pionową osłonę chłodnicy, a opływowa obudowa przednich reflektorów nadawała samochodowi lekkości. Inną ważną nowinką techniczną było umiejscowienie dźwigni zmiany biegów przy kierownicy, co zastosowano po raz pierwszy na świecie w samochodzie produkowanym seryjnie właśnie w modelu "Sixty Special".
Pojazd napędzał 8-cylindrowy silnik widlasty o pojemności 346 cali sześciennych (co odpowiada 5 676 cm³) o nowoczesnej na owe czasy konstrukcji tzw. "monobloc" (blok cylindra i głowica stanowiły jeden odlew), z zastosowaniem hydraulicznych zaworów i gaźnika Stromberg AAV-26. Kompresja silnika wynosiła 6,25:1, a moc 135 KM przy 3 400 obr./min. Napęd przenoszony był na tylną oś za pośrednictwem 3-biegowej synchronizowanej skrzyni biegów o przełożeniu 3,92:1. Zastosowano hydrauliczne hamulce bębnowe na cztery koła oraz stalowe obręcze kół o średnicy 16 cali. Nadwozie stalowe, 4-drzwiowe, 6-miejscowe o imponującej długości 544 cm i rozstawie osi prawie 323 cm, z luksusowo wykończonym drewnem i skórą wnętrzem. Waga samochodu wynosiła 4 110 funtów (1 864 kg).
W 1939 roku wyprodukowano 5 513 sztuk modelu "Sixty Special"; cena sprzedażna modelu z podstawowym wyposażeniem wynosiła 2 195 USD. Klienci mieli do wyboru dość bogate dodatkowe wyposażenie za dopłatą, na uwagę zasługują zwłaszcza odbiornik radiowy oraz otwierany dach - prawie nie znane wówczas w Europie. Do wyboru była również opcja specjalnej przeszklonej ścianki oddzielającej kierowcę od pasażerów podróżujących na tylnej kanapie, stosowanej zwykle w pojazdach rządowych. W procesie produkcji przywiązywano wielkie znaczenie do zachowania bardzo wysokiej jakości wykonania. Klientelę stanowili ludzie z najwyższych warstw społecznych, przedstawiciele wolnych zawodów, agencje rządowe i bogate korporacje.
Dzisiaj Cadillaki "Sixty Special" z pierwszych lat produkcji tego modelu uznane zostały bezspornie za samochody o walorach kolekcjonerskich. Amerykański "Classic Car Club of America" wyprodukowane w latach 1938-1947 egzemplarze tego modelu wprowadził na oficjalną listę tzw. samochodów klasycznych ("CCCA Classic Cars"). W kręgach kolekcjonerskich za najbardziej poszukiwane uważa się egzemplarze wyprodukowane przed II wojną światową. Niestety, pojazdy w dobrym stanie technicznym są już dzisiaj rzadkością. O ile mi wiadomo, w Polsce nie znajduje się żaden egzemplarz tego modelu z okresu międzywojennego.
Kolekcja Samochodów Zabytkowych - Cadillac Sixty Special (1939), Excalibur Phaeton Series III (1975) oraz Rolls-Royce Silver Cloud III (1964). Andrzej Pietkiewicz.
